بررسی تاثیر ناسازگاری پایگاهی بر نگرشهای سیاسی در همدان

عدم تناسب ابعاد مختلف پایگاه اجتماعی با یکدیگر می تواند پیامدهای ویژه ای را چه در سطح فردی و چه در سطح ساختاری ایجاد کند. یکی از پیامدهای ناسازگاری پایگاهی در سطح فردی، تاثیری است که بر نگرش ها و رفتارهای سیاسی انسانها ایجاد می کند. در میان مطالعات گوناگونی که تاکنون در این خصوص انجام گرفته، اتفاق نظر چندانی وجود ندارد اما اغلب این مطالعات بر وجود نوعی نارضایتی در فرد ناسازگار تاکید کرده اند. در این تحقیق اثر ناسازگاری پایگاهی بر نگرش های سیاسی از طریق یک مکانیسم واسط مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیه اصلی ما این است که ناسازگاری پایگاهی از طریق ایجاد احساس بی عدالتی در فرد، نگرش های سیاسی خاصی در او ایجاد می کند. ناسازگاری پایگاهی را عدم تناسب رتبه های فرد از حیث درآمد، تحصیلات و منزلت شغلی درنظر گرفته ایم. متغیرهای وابسته عبارتند از: مخالفت با وضع موجود، اقتدارگرایی و انقلابی بودن. فرضیات دیگری نیز طرح شده اند تا تاثیر برخی متغیرهای تعدیل کننده (شامل دینداری، تقدیرگرایی، سن، احساس بی قدرتی، سیاسی بودن و وابستگی به قدرت حاکم) در رابطه میان ناسازگاری پایگاهی و نگرش های سیاسی مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد. جامعه آماری از کلیه افراد 23 به بالای منطقه شهری همدان تشکیل شده و حجم نمونه مورد بررسی 604 نفر می باشد. یافته ها نشان می دهند که ناسازگاری پایگاهی در جمعیت نمونه شیوع چندانی ندارد. تحلیل داده ها همچنین از رد فرضیه اصلی تحقیق حکایت دارند، یعنی ناسازگاری پایگاهی از طریق احساس بی عدالتی هیچ اثر معناداری بر نگرش های سیاسی ندارد. حتی با کنترل متغیرهای تعدیل کننده نیز تغییری در این امر حاصل نمی گردد. اما هنگامی که انواع ناسازگاری پایگاهی مورد بررسی قرار می گیرند، برخی اثرگذاری ها معنادار می شوند. در میان بازنده ها (کسانی که رتبه آنها در تحصیلات بهتر از رتبه آنها از لحاظ درآمد است)، افزایش ناسازگاری پایگاهی باعث افزایش احساس بی عدالتی شده و این امر موجب بالا رفتن میزان مخالفت با وضع موجود و کاهش اقتدارگرایی می گردد. در مورد برنده ها (کسانی که رتبه آنها از لحاظ درآمد بهتر از رتبه آنها از لحاظ تحصیلات است)، افزایش ناسازگاری پایگاهی به کاهش احساس بی عدالتی و مخالفت با وضع موجود و افزایش اقتدارگرایی منجر می شود. هم در مورد بازنده ها و هم در مورد برنده ها برخی متغیرهای تعدیل کننده تغییراتی در اثرگذاری ناسازگاری پایگاهی بر نگرش های سیاسی ایجاد می کنند. اثرگذاری ناسازگاری پایگاهی بر انقلابی بودن از طریق ایجاد احساس بی عدالتی، در مورد بازنده ها معنادار نیست. در مورد برنده ها افزایش ناسازگاری پایگاهی با کاهش احساس بی عدالتی، باعث کاهش انقلابی بودن می گردد.